Eén van de meest gebruikte jonge AES-hengsten dit seizoen luistert naar de naam E-Star (foto). Het is één van de weinige goedgekeurde zonen van Nick Skeltons springkanon Big Star. Net als Big Star destijds, genoot E-Star zijn opleiding bij Mario en Mischa Everse in Waddinxveen, een dorpje tussen Rotterdam en Utrecht. Ooit runde Mario Everse een kapsalonketen. Vandaag is hij één van de grootste springpaardenfokkers van Nederland, en wel een AES-fokker.
 

E-Star is één van de meest gebruikte jonge hengsten in Nederland dit jaar. Ligt dat in de lijn van de verwachtingen?
Normaal zou je denken dat een AES-gekeurde hengst net minder dekt, niet? In Nederland wordt er nog altijd neerbuigend gepraat over het stamboek, hoewel dat al lang niet meer nodig is. Ik beschouw AES als een volwaardig stamboek, dat tussen de beste ter wereld prijkt op de wereldranglijst. Het feit dat E-Star zo in trek was de laatste jaren, wil wel zeggen dat er een kentering aan de gang is. Het kan nu dus toch, terwijl vroeger enkel KWPN-hengsten de grote aantallen kregen. Heel wat AES-gekeurde hengsten zullen natuurlijk niet de grote massa merries dekken, maar bij KWPN zal dat niet anders zijn. Alles draait nu om het paard, hetgeen een gunstige evolutie is.
 

Hoe zie je de fokkerij verder evolueren?
Ik vermoed dat fokkers de bureaucratie van de gevestigde stamboeken niet gaan blijven appreciëren. Het zal nog wel een paar jaar duren, maar uiteindelijk denk ik dat onze fokkerij nog veel sterker Europees getint zal worden. AES-fokkers zijn er al mee vertrouwd, voor andere fokkers zal het nog even duren, eer zij de knop omdraaien. Om de kwaliteit van onze paarden te verzekeren, zullen we toch ruimer moeten gaan denken. Zeker in Nederland heerst er drempelvrees. België heeft AES al langer omarmd. De Belgen hebben mijns inziens de laatste jaren beter gefokt. Nederlandse fokkers houden vast aan bepaalde criteria die niet aan de sport gelinkt zijn. Ze denken te veel in kaders, terwijl out of the box denken in het zakenleven tot vooruitgang leidt. Daarin maken AES-fokkers het verschil. Bij AES is duidelijk een sportcultuur aanwezig. Ook de hengstenkeuringen maken dat duidelijk.
 

Ter verduidelijking. Vind je dat fokkers in je streek te fel hechten aan een mooi exterieur van het paard?
Inderdaad. Testen als “lineair scoren” geven fokkers een verkeerd beeld over de fokkerij. Volgens hun denkpatroon behoren die merrietesten tot de belangrijkste criteria. Ik probeer ook wel een correct paard te fokken, maar daar houdt het bij op. Ik probeer nooit uit het oog te verliezen dat ik paarden wil fokken die de grote sport aankunnen.
 

Volstaat een AES-keuring, of zijn er aandachtspunten?
Het klopt dat AES soepeler is, maar een hengst die niet kan springen, krijgt er geen kans. Exterieurmatig zullen ze sneller zaken door de vingers zien, omdat ze in hoofdzaak springpaarden willen overhouden.
 

Big Star is het levende bewijs hiervan. Afgekeurd tijdens de eerste bezichtiging bij KWPN en achteraf goedgekeurd door AES.
Klopt, al was hij toen nog niet van mij. Ik kon hem kopen omdat hij afgekeurd werd bij KWPN. Anders had ik hem wellicht nooit vastgekregen. Hij werd vier jaar toen ik de helft van de fokker kocht. Ik had het paard onder het zadel gezien bij Alan Waldman. We hebben hem hier ruim een jaar op stal gehad. Egbert Schep kocht nadien mijn deel over en nog geen maand later was Nick Skelton de nieuwe eigenaar.  Het kan toch raar gaan met een paard. Eerst wil KWPN hem niet zien. Later wordt datzelfde paard de grote promotor van het stamboek, want dankzij Big Star stond KWPN vorig jaar op de eerste plaats van de Wereldranglijst. Toen hij uitzonderlijk begon te presteren, is hij alsnog goedgekeurd bij KWPN, al heeft dat nog weinig te maken met het erkennen van kwaliteiten bij jonge paarden.
 

Ook E-Star werd opgepikt door AES. Welk verhaal hangt daar aan vast?
Die werd wel aangesteld voor het verrichtingsonderzoek, al heb ik daar vrijwillig niet aan deelgenomen. Ik ben geen voorstander van de zadeltesten voor driejarige hengsten in Nederland. Daarom heb ik E-Star nooit zijn laatste proeven laten afleggen. Ik vind dat dergelijke jonge paarden tijdens die testen vaak overbelast worden. Ik heb ook mijn twijfels over de aanpak en de omgang met de hengsten. Tijdens het verrichtingsonderzoek wordt een hengst zeventig dagen ondergebracht in Ermelo. Je weet niet wie je hengst rijdt en hoe dat gebeurt. Dat risico wou ik met E-Star niet nemen. Dan doe ik er maar twee jaar langer over, dacht ik bij mezelf. Bij AES werd hij goedgekeurd en in geen tijd bewees hij zichzelf in de piste.
 

Kwaliteit komt vanzelf bovendrijven?
Zo is dat. Het is wel zo dat heel wat Nederlandse fokkers nog aan de veterinaire eisen van KWPN zijn gehecht, maar daaraan heeft E-Star dus allemaal voldaan. Bovendien kunnen de fokkers hun veulen in gelijk welk stamboek inschrijven, want AES is een WBFSH erkend stamboek. Ze kunnen hun veulen dus zonder enig probleem aanmelden in het A-register van KWPN, maar zelf registreer ik de veulens voortaan ook bij AES. Waarom niet? Financieel is het veel interessanter en je paard wordt er echt niet minder waar door! Het papier moet niet springen, het paard moet springen.
 

Wat is het verhaal van E-Star?
Ik heb hem zelf gefokt. Eerst had ik al zijn tante Chocola Z (Carthago), die als zesjarige vierde werd op het Wereldkampioenschap in Lanaken en uitgroeide tot een GP-paard onder Andrew Ramsay. Zodoende ben ik in de stam van dat paard gaan graven en vond ik een halfzus van Heartbreaker, in het noorden van Nederland. Ik heb ze drachtig kunnen kopen, maar heb het veulen af laten spuiten, omdat ik deze merrie onmiddellijk van Big Star wou dekken. Het veulen dat een jaar later geboren werd, was E-Star. De Heartbreaker-merrie bleek bijzonder vruchtbaar. In één jaar heb ik al eens zeven veulens uit haar gehad. Intussen heb ik nog meerdere paarden uit die stam verkocht. Er is één constante. Ze kunnen allemaal springen. Dit jaar heb ik een volle zus van E-Star gefokt.
 

Van Big Star lopen de nakomelingen dun gezaaid. Het sperma is op de vrije markt niet te koop, maar zeer gegeerd. Hoe veel sperma heb jij nog?
Hij heeft hier destijds twee keer gedekt voor diepvriessperma. Ik heb al wat zaad opgebruikt en heb nog tien rietjes zitten, maar daar ga ik zuinig mee omspringen. Ik verkoop er niets van, ook al kan ik het zaad aan de hele wereld verkopen. De kwaliteit van het sperma is namelijk niet van hoge kwaliteit. Ik heb intussen wel al zes nakomelingen, maar eenvoudig was het niet. Daarom wacht ik nu tot de ICSI-techniek op punt staat. Dan heb ik meer aan die tien rietjes. Op de Universiteit van Utrecht zijn ze volop bezig om ICSI onder de knie te krijgen. Bij deze techniek wordt de spermacel instrumentaal, onder de microscoop, in de eicel geplant. Het is een uitstekend, maar wel kostelijk alternatief voor merries die moeilijk drachtig geraken of hengsten met sperma van lage kwaliteit.
 

E-Star lijkt een compleet ander paard dan Big Star, althans qua kleur en lichaamsbouw. Big Star was bijvoorbeeld een stukje groter. Denk jij er ook zo over?
E-Star zal inderdaad mooier en moderner zijn dan zijn vader. Het maakt van hem hopelijk een nog interessantere fokhengst. Hij kantelt ook iets meer door bij het springen, maar verder herken ik vooral gelijkenissen. Ik heb een video van Big Star toen de vier jaar oud was. Bekijk je die onmiddellijk na de huidige wedstrijdvideo’s van E-Star, dan zie je vooral gelijkenissen. Hun manier van springen, hun attitude, balans en hun loopvermogen zijn identiek. Op die leeftijd waren ze allebei zo gretig, vertoonden ze zo veel “bloed”, dat je voor rijvaardigheid geen hoge scores kreeg. Uiteindelijk win je met dat “bloed” straks wel de wedstrijd.

E-Star zopas verkocht
Even na het interview met Mario Everse, heeft hij zijn sterhengst E-Star naar het buitenland verkocht. Het vijfjarige talent is aangekocht door de sponsor van de Zwitserse topamazone Janika Sprunger.  Sprunger raakte vorig jaar haar toppaard Palloubet d’Halong (Baloubet de Rouet) voor elf miljoen euro kwijt aan Qatar. Daar kwam eerst Bacardi VDL (Corland) voor in de plaats en nu dan E-Star. De schimmelhengst trok vorig jaar de aandacht met oogstrelende rondes in de hengstencompetitie.

Stal Everse omarmt de fokkerij
Steeds meer evolueert de stal van Mario en Mischa Everse richting fokkerij. Waar aanvankelijk handelspaarden de plak zwaaiden, zijn nu de eigen veulens in grotere getale aanwezig. Dit jaar kreeg Everse 22 veulens. Mario: ‘Het is moeilijker geworden om nog een paard aan te kopen, omdat de handel serieus is veranderd. De beste paarden zijn veel duurder geworden. De andere wil je niet hebben. Momenteel komt 80% van mijn stapel uit eigen fokkerij. Ik denk dat dat een tendens is. Je ziet dat ook andere grote stallen zich meer op fokkerij gaan focussen, omdat je ze elders nog moeilijk kan kopen. Bovendien zijn de particuliere fokkers door de economische crisis minder intensief gaan kweken. Je merkt ook een vergrijzing bij de fokkers. Het aantal geboren veulens in Europa is de laatste jaren drastisch verminderd. Als de vraag dan gelijk blijft, is het zeker interessant ermee door te gaan.’ En dat doet Everse in het groot. ‘Het is iets te groot aan het worden. Ik denk eraan om een paar fokmerries te verkopen. Ik had ook vijf merries gefokt bij de uitverkoop van Stal Roelofsen. Ik doe ook mee aan het embryoverhaal. Zo gaat het snel.’ Om al die paarden te huisvesten, heeft Everse naast zijn deur een grote boerderij gekocht, die hij gaat ombouwen, zodat hij alles meer in eigen beheer kan gaan doen.