Prins Torki Bin Mohammed Bin Saud Al Kabeer moet zowat de enige Saoedische springpaardenfokker zijn die zijn paard op de Olympische spelen al een medaille zag winnen. Als fokker van Sultan V, de schimmel die onder Abdullah Al Sharbatly teambrons won op de Olympische Spelen van Londen 2012, dwong prins Torki veel respect af met zijn fokkerij Old Lodge in Ashdown Forest. Zeker omdat Sultan geen toevalstreffer was. Prins Torki, die beroepshalve zetelt in het ministerie van Buitenlandse Zaken van zijn land, is gepassioneerd door de springsport en fokt zo'n vijftien veulens per jaar. Die krijgen allen een AES-paspoort. Hij gebruikt de beste merries en de beste hengsten. De veulens groeien op in de beste omstandigheden en krijgen de beste zorgen. Daarvan waren wij getuige tijdens een bezoekje aan de prachtige stoeterij eind 2014.
Het is een unieke locatie, waar de paarden van de prins opgroeien. In het midden van Ashdown Forest, in Uckfield, Sussex, heeft hij een domein van goed zeventig hectare voor de fokmerries en jonge paarden. Hij kocht het erfgoed twintig jaar geleden vanwege haar uniciteit. Aan de nodige vergunningen geraken, bleek niet evident, maar na vijftien jaar lijkt ook dat allemaal in orde te komen. Nadat het huis vorige eeuw werd gerestaureerd, komt er weldra een nieuwe stal voor de paarden, die nu in voorlopige hokken staan, op de berg enkele honderden meters verder dan de woning, of zouden we beter het kasteel zeggen. Het huis is een mastodont, gebouwd door Henry VIII in de zestiende Eeuw, met massieve muren en tientallen ruimtes binnenin. Het deed vroeger dienst als trefpunt tijdens de jachten in het bos. Het onderhoud gebeurt door een inwonend koppel. Voor de prins is dit niet meer dan een buitenverblijfje waar hij vertoeft om van de paarden te genieten. In iedere ruimte hangen foto's van zijn lievelingsdieren en tussendoor zien we afbeeldingen van de prins die de hand schudt met hoogwaardigheidsbekleders zoals George W. Bush, Nelson Mandela, de presidenten van China, Argentinië,...
Prins Torki is erop gebrand om nu ook voor zijn edele viervoeters de perfecte huisvesting te voorzien. Hij weet goed genoeg waarom. Als ervaren volbloedenfokkers zijn de Arabieren vertrouwd met fokken en opfokken van paarden. Ze hebben het instinct en de kennis meegekregen van de vorige generaties. Bovendien kan hij rekenen op vakbekwaamheid van zijn personeel, met aan het roer de ervaren stalmanager Carolyn Murdoch. Ze heeft het honderd procent voor mekaar, zo zagen we met eigen ogen. De paarden staan perfect verzorgd en zijn vooral goed gemanierd. Bij de veuleninspectie van AES werden alle jonge paarden probleemloos voor het AES-korps gepresenteerd. Recent gespeende veulens geven hun voeten alsof ze dat al jarenlang doen. De paarden staan in top conditie, de hoeven zijn netjes bekapt. Carolyn: 'Ook al heb je veel paarden, dan zeker is het belangrijk hen individueel te behandelen. We leiden merrie en veulen van bij de geboorte apart aan het touw. Zo leren ze het snelst. Het maakt ons werk zo veel eenvoudiger, ook bij het ontwormen, bekappen of vaccineren. Ieder paard wordt in de weide probleemloos gepakt.'
Als we ieder paard en iedere afstamming afzonderlijk gaan bekijken, zien we bijzonder befaamd en talentvol bloed. De veulens van 2014 zien er prachtig uit en hebben genen die zijn bewezen, met vaders als Kannan, Corland, Diamant de Semilly, Presley Boy, Nabab de Rêve, Super Trooper de Ness, Clinton, Cassini en Concorde om er enkele te noemen. De vorige jaargangen bestonden uit nakomelingen van Arko III, Locarno, Armitage, Conterno Grande, Calido, Nonstop, Vigo d’Arsouilles, Clinton en Mylord Carthago. Ook de moeders kunnen aardige geloofsbrieven voorleggen. De meeste beschikken over een FEI-paspoort. In Ashdown Forest fokken ze met R. Little Lefanie (Indoctro), die op haar beurt ook uit eigen kweek komt. Ze werd als zevenjarige kampioen van Engeland en won later goud op het EK Young Riders. Met Geoff Luckett groeide ze uit tot een absoluut GP-paard. Ook haar moeder Lefanie kreeg in Uckfield nog een veulen dit jaar.
C'est Tres Chique (Cassini II) en Twilight (Vert et Rouge) sprongen allebei eveneens internationaal en bewijzen zich nu in de fokkerij. De merrie Lianta, de moeder van het Olympische paard Sultan en GP-paard Brickfield Boy van Geoff Luckett wordt nog steeds gebruikt voor de fokkerij, evenals haar dochter Dorina (Chin Chin). Voorts zien we nog Oaklahoma op stal, en dan hebben we het over de merrie die de hoogste scores kreeg van de AES-jury. Zij is drachtig van Spartacus. De fokstapel van de prins bracht in 2014 maar liefst vijf goedgekeurde AES-hengsten voort, en er volgen er nog!
Zo hebben we een groep sterke tweejarigen gezien met als vaders Action Breaker, Numero Uno, Corland en Super Trooper de Ness. Prins Torki heeft verschillende nakomelingen van deze hengst. Super Trooper werd aangekocht als jong paard op de veiling en later toen hij al grote prijzen sprong verkocht naar Amerika. Daar werd hij achtereenvolgens gereden door Katie Dinan, Mclain Ward en Beat Mändli. Hij werd vijfde in de Wereldbekerfinale van Goteburg. De prins heeft de verkoop steeds betreurd. Net daarom is hij later zijn diepvriessperma gaan gebruiken en is hij ook met de halfzus van Super Trooper gaan fokken.
Ook vele sportpaarden die de prins de laatste jaren aankocht, lopen op respectabel niveau momenteel. Het uithangbord op dit ogenblik is natuurlijk Golden Hawk, de AES gekeurde zoon van Vigo d'Arsouilles uit de moeder van Glock's London. Golden Hawk liep dit jaar voor het eerst in Aken onder Shane Breen. Verder is er Zanzibar die GP loopt met Ellen Whitaker. Shahenaz loopt dan weer met Michael Duffy en als kers op de taart zorgt Lord of Arabia voor een resem resultaten onder John Whitaker. In Birmingham won hij een proef en werd hij twee maal tweede in de internationale tour. In de befaamde Foxhunter rubriek aldaar werd Nicole Pavitt derde met Old Lodge Contessa.
Uw paarden presteerden formidabel op de Horse of the Year Show in Birmingham dit jaar. Proficiat!
Bedankt. Lord of Arabia was indrukwekkend. Hij heeft de hele week geen balk aangeraakt. Hij begon nog rustig op woensdag met een vijfde plaats. Het vervolg is gekend. En dat was geen simpel wedstrijdje, met heel wat wereldtoppers aan de start. Ik dank dan ook mijn ruiter John Whitaker, die zijn sporen al lang heeft verdiend. Ook Nicole Pavitt, die met mijn twee jonge merries rijdt, heeft onwaarschijnlijk veel talent, al miste zij de zege door een fout te wijten aan een gebrek aan ervaring. Ze heeft nog net voor de proef van bit gewisseld en daardoor kreeg ze een fout. De volgende dagen verliepen feilloos. De finale sprong Contessa met sprekend gemak.
Maar ze greep naast de zege. Een bittere pil?
Ik hou ervan te winnen. Ik hou van de sport. Elke keer als ik in Engeland ben, probeer ik toch een wedstrijd mee te pikken. Daarom ben ik al goed vertrouwd met het spelletje. Je wint eens en je verliest eens. Weet je waar ik meest van kan genieten? Wel, van mijn zelf gefokte paarden te zien springen. Ik fok om te presteren op hoog niveau. Anders hoeft het voor mij niet.
Je hoopt nog meer medailles te winnen met zelf gefokte paarden?
Dat is inderdaad onze bedoeling. Het was zo mooi toen Sultan goud won in Londen. Ik was getuige van deze historische eerste Olympische teammedaille voor ons land, want ik zat op de tribune. Ook met Brickfield Boy, Little Lefanie en andere hebben we al internationale successen geboekt en medailles gewonnen. We hebben al een dosis geluk gehad, maar dat hebben we wel afgedwongen door er hard voor te werken. We willen echt voor die top gaan. Daarom is enkel het beste goed genoeg. Ik hoef geen geld te verdienen met paarden. Laat dat maar aan anderen over. Ik verkoop alleen paarden die voor mij niet goed genoeg zijn. Dan heb ik het bij ruinen en hengsten over zij die niet mee kunnen draaien op 1.50m-niveau en bij de merries over zij die niet over 1.40m gaan. Je hoort me niet zeggen dat die paarden niet goed genoeg zijn. Voor andere ruiters zijn ze vaak nog goud waard.
Waar komt uw passie voor paarden vandaan?
Het is een familietraditie. Ik ben opgegroeid in een omgeving waarin paarden steeds centraal stonden. In Saoedi-Arabië heb ik momenteel 250 renpaarden. We hebben de grootste stal van het land, met 150 stuks in training. Ik ben ook eigenaar en stichter van de International Horse School Riyadh. Jonge ruiters worden er opgeleid en een aantal schopte het al tot internationaal niveau. Paardrijden en fokkerij is een familietraditie. Springpaarden worden er in ons land echter niet gefokt. Historisch gezien hebben we een cultuur van renpaarden en arabische volbloeden. De verschillen zijn echter niet zo groot. In iedere tak komt het er op neer met de beste merries en hengsten te fokken. Zo zal ik nooit commercieel gehypete of jonge hengsten gebruiken. Ik zet enkel in op zij die in de sport hebben gepresteerd. Wat ze zelf niet hebben, kunnen ze niet doorgeven aan de volgende generatie. Dat zie je bij ons ook in de kamelenfokkerij. Die worden in ons land gebruikt voor koersen en showwedstrijden. Enkel de snelste en de mooiste kamelen geven dure producten. Onlangs verkocht ik er nog een voor een miljoen pond. Mijn vader heeft me de goede raad meegegeven om nooit iets te kopen omdat het goedkoop is. Je geeft beter meer geld uit voor iets waarvan je zeker bent dat het goed is. Dat heb ik mijn leven lang onthouden.
Ook je fokmerries hebben goed gepresteerd. Jonge merries gebruik je nog niet in de fokkerij?
Ze worden eerst zadelmak gemaakt en aangereden door daarin gespecialiseerde ruiters. Elk paard krijgt een kans, maar enkel de beste gaan naar een internationale ruiter. Die kies ik zelf, op basis van over welk type paard het gaat. Met die beste merries ga ik ook fokken door middel van embryotransplantatie. Zo kan ik met mijn goede merries fokken en sporten tegelijkertijd.
Waarom staan jouw springpaarden in Engeland?
Ik studeerde in 1973 aan de Cambridge Universiteit in Londen en tijdens mijn verblijf kocht ik een eerste renpaard op de veiling. Dat paard zou de Queen's Cup en de Norfolk Stake op Royal Ascot winnen. Dat zette me aan om zelf paarden te gaan fokken. Zodoende kocht ik Brickfield Stud in New Market. Toen ik mijn studies had beëindigd ben ik terug naar Saoedi-Arabië vertrokken om er voor de staat te beginnen werken, maar mijn interesse en Brickfield Stud bleven behouden. Eind vorige eeuw, toen ik terug vaker in Engeland kwam, is mijn interesse ontstaan voor de springsport. Wereldwijd gezien blijft de rensport attractiever, maar ik vind persoonlijk dat je van jumping meer kan genieten. De wedstrijd duurt langer en je kan de paarden rustig zien opwarmen. Een race daarentegen is in enkele minuten voorbije en de tribunes lopen onmiddellijk leeg.
Wanneer ben je zelf springpaarden beginnen fokken?
Eind jaren zeventig werd al een eerste springpaard geboren op Brickfield Stud. Nadien ben ik verhuisd naar Oldlodge om op grotere schaal te kunnen doorgaan. Daarbij heeft Carolyn Murdoch me van het eerste uur geholpen. We kochten beredeneerd merries en hengsten en vandaag zijn we een van de meest succesvolle fokkerijen in Groot-Brittannië. Dat succes hebben we alleen te danken aan onze strenge selectie en professionele opfok en opleiding. We bestuderen geval per geval welke hengst best op welke merrie zal passen. Daarbij houden we vooral rekening met prestatie, bloed, genetica en temperament.
Met welke paarden begon het verhaal?
Mijn eerste fokmerries kocht ik bij VDL Stud. Lianta en Lefanie zijn de twee overgebleven van de paarden die ik uitkoos. Enkele jaren later, toen de eerste veulens opgroeiden, kwam mijn zoon Prins Sultan op bezoek. Hij kent weinig van paarden, maar wees zijn favoriet aan, een groot, sterk schimmelveulen van Irco Mena. Ik zei dat hij het beestje mocht hebben en vroeg welke naam hij het zou geven. Zijn antwoord was "Sultan". Zijn eigen naam en die betekent koning. Dat vond ik een risico. In onze cultuur geef je een dier pas zo'n speciale naam als je zeker ben van zijn kwaliteiten. Daarom krijgen mijn veulens bijvoorbeeld nog niet meteen een naam bij hun geboren. Ze hebben allen een naamloos paspoort. Misschien ben ik wat bijgelovig, maar ik denk dat je meer kans hebt op een goed paard als je wacht met het geven van de naam.
Je zoon deed dat niet en hij kreeg gelijk!
Sultan werd een sterk en krachtig paard. Zijn galop en zijn aanleg bij het vrij springen deed al het beste vermoeden. Makkelijk in de opgang was hij niet. Daarom hebben we hem gecastreerd en geduldig laten opleiden. Bruce Menzies leek mij de geschikte man. Die is rustig en goed onderlegd. Op een dag nodigde Bruce me uit om een training bij te wonen. Ik wist niet wat ik zag. Dat paard sprong alsof hij toen al een Olympiade aankon. Niet veel later begon hij te winnen. Eerst het Foxhunter Championship, later het Scope Festival. Toen hij negen was, maakte hij deel uit van het Britse team. Hij sprong dubbel nul in de landenprijs van Gijon en werd tweede in de grote prijs. Bondscoach Rob Hoekstra vroeg me het paard bij te houden tot de Olympische Spelen. Dat was mijn bedoeling, maar het draaide anders uit. Toen ik in Saoedi-Arabië was, werd ik opgebeld door mijn broer. Die had een boodschap van de koning. Hij wou Sultan in het Saoedische team op de Olympische Spelen. Als de koning je dat vraagt, kan je niet weigeren. Ik moest mijn paard schenken. Abdullah Al Sharbatly won er teambrons mee. Later is Sultan in handen gekomen van het Saoudi Equestrian Team, maar Sultan staat sindsdien geblesseerd op stal. Dat doet me pijn in het hart. Ik had hem zo graag nog bij mij op stal gehad. Gelukkig heb ik nog twee tweejarige volle broers van Sultan. Ik heb ook een vijfjarige halfbroer en halfzus Sultana die nu ook door Bruce Menzies wordt gereden. Ook GP-paard Brickfield Boy kwam uit dezelfde moeder.
Blijf je bij de bloedlijnen waarmee je nu fokt?
In fokkerij moet je steeds nieuw bloed toevoegen. Dat ben ik momenteel ook nog aan het doen. Ik zoek steeds merries die uit prestatielijnen met een correct fundament. Het is belangrijk een mooie verscheidenheid in je fokkerij de behouden. Bij een lijn blijven is niet verstandig. De juiste hengst combineren met de juiste merrie is de volgende stap. Hengsten moeten zichzelf ook in de fokkerij eerst bewezen hebben. Ik luister ook nog steeds naar het advies van anderen. Dat uitpluizen van bloedlijnen en resultaten is mijn passie. Als de producten dan presteren, geeft dat een super gevoel. Het geeft ook feedback, want de sport leert me dat je vandaag enkel bloedpaarden nodig hebt. De parcoursen zijn dermate technisch geworden dat je zonder bloed niet meer kan winnen. Er moet ook veel sneller gereden worden dan weleer.
In dat kader apprecieer ik het enorm dat Anglo European Studbook (AES) van alle veulens nauwkeurige rapporten maakt. Dat geeft de fokker een schat aan informatie. Ik lees ieder verslag nauwgezet na, omdat ik vertrouw op hun kennis en ervaring. De lichaamsbouw en bewegingen worden beoordeeld en indien mogelijk willen ze de paarden zien vrij springen. Wie ben ik om Kees Van Den Oetelaar tegen te spreken? Ook voor hen levert dat een schat aan informatie op, want al die bevindingen zullen het fokkerijbeleid in positieve zin beïnvloeden.
Nog een laatste vraag. Wat gebeurt er nu met het team van Saoedi-Arabië, brons in Londen, maar in Normandië op de WEG waren jullie er niet meer bij.
Onze ruiters behoren tot de wereldtop. Dat hebben ze bewezen on Londen 2012, Kentucky 2010, Sydney 2000, in de Global Champions Tour, de Arabische liga en op vele andere toernooien. Op dit moment echter hebben we met heel wat pech te kampen. Heel wat paarden, Sultan V inclusief, staan geblesseerd. Onder hen ook Seldana, die zilver won met Al Sharbatly in Kentucky. Bovendien hebben we onze tophengst Presley Boy moeten laten inslapen. HRH Prince Abdullah bin Miteb Al Saud en diens toppaard Davos zijn allebei op sportief met pensioen. Momenteel springt enkel Albdullah Al Sharbatly zich nog in de kijker. We hopen dat het Saoudi Equestrian Team nieuwe paarden zal aankopen om terug op niveau te geraken, want een moment zoals in Londen meemaken, waar we teambrons wonnen, is memorabel. Zeker voor mij natuurlijk, want ik zat op de tribune als fokker van één van de paarden uit ons team.